เมื่อวันที่ 17 มี.ค.2555 ผมเผอิญไปธุระที่บ้านสวน ต.เหมืองใหม่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม ซึ่งเป็นฤดูที่ลิ้นจี่กำลัง ออกผลเต็มต้น แต่ยังไม่แก่ดีนัก ชาวสวนบอกว่าปีนี้ ลิ้นจี่ไม่ค่อยดกนัก เพราะอากาศมันร้อนจัด
ก่อนจะถึงฤดูสอยลิ้นจี่ ชาวสวนจะต้องเตรียมเครื่องมือชนิดหนึ่งไว้ใช้สอยลิ้นจี่ ซึ่งเรียกว่า "กางเขน" ทำมาจากลำไม้ไผ่ นำมาเจาะรูเป็นระยะๆ ห่างพอปีน แล้วเสียบไม้ขนาดประมาณ 1 ศอก ที่หลาวมาจากต้นหมาก (ที่ใช้กินกับพลู) เป็นคล้ายบันไดลิง แต่มีแกนเดียว (ดูรูปประกอบ)
เวลาใช้งานก็นำไปพาดไว้กับต้นลิ้นจี่ โยงยึดป้องกันการล้มด้วยเชือกสองเส้นหรือสามเส้นตามแต่พื้นที่ แล้วคนสอยก็จะปีนกางเขนขึ้นไปเก็บผลลิ้นจี่
กางเขนนี้ จะมีผู้รับทำซึ่งเป็นชาวสวนด้วยกันเองที่มีฝีมือทางช่างไม้ แล้วชาวสวนก็จะมาสั่งซื้อไปเป็นของตัวเอง กางเขนบ้างก็ยาว 4 วา บ้างก็ยาว 5 วา แล้วแต่ว่าต้นลิ้นจี่นั้นจะสูงแค่ไหน ราคา 4 วาก็ประมาณ 500 บาท 5 วาก็ประมาณ 700 บาท
 |
| กางเขนที่ทำเสร็จแล้ว |
สิ่งสำคัญของกางเขนนี้ก็คือ ความตรงของลำไม้ไผ่ และระยะห่างของปล้องไม้ไผ่แต่ละปล้อง หากแต่ละปล้องยาวเกินไปจะทำให้ผู้ปีน ต้องก้าวเท้ายาวขึ้น เพราะการเจาะรูสำหรับใส่ไม้หมากที่ใช้เหยียบต้องเจาะรูให้อยู่เหนือข้อของปล้องไม้ไผ่พอดี เพื่อจะได้แข็งแรง พอทำเสร็จแล้ว ก่อนที่ผู้สั่งจะมารับ ต้องเก็บกางเขนไว้ในร่ม หากตากแดดแล้ว ไม้ไผ่จะแห้งและแตก ความแข็งแรงก็จะลดลงไป
สมัยก่อนชาวสวนก็จะใช้กางเขนนี้สอยลิ้นจี่กันเอง สวนใครสวนมัน ระดมญาติพี่น้องมาช่วยกันสอย แขกกันไปมาระหว่างสวนของเครือญาติกันเอง แล้วนำมาคัดแยกมัดรวมเป็นกำเพื่อขายให้พ่อค้าคนกลางที่มารับซื้อต่อไป แต่เดี๋ยวนี้ สวนลิ้นจี่ที่อัมพวา เหลือแต่ผู้เฒ่าผู้แก่ หนุ่มๆ สาวๆ ต่างทิ้งสวนไปทำงานในเมืองกันหมด บ้างก็ทำงานโรงงาน บ้างก็ทำงานบริษัทฯ การสอยลิ้นจี่ด้วยกางเขนนี้ต้องใช้ผู้ที่แข็งแรงพอสมควร ชาวสวนสมัยนี้จึงต้องใช้วิธีจ้างแรงงานมาสอย โดยเฉพาะแรงงานจากภาคอีสาน ค่าจ้างต่อวันสอบถามว่า ในปีนี้จะคิดประมาณ 450-500 บาท ต่อวัน นับว่าเป็นค่าแรงที่ค่อนข้างสูงพอสมควร
ปีนี้ร้อนจัด ลิ้นจี่ก็ไม่ดก บางต้นไม่ติดผลเอาเลย ไหนจะต้องจ้างค่าแรงแพงในการสอย ราคาที่พ่อค้าคนกลางจะมารับซื้อก็ไม่รู้ว่าจะได้ราคาสักเท่าไหร่ ....
ด้วยเหตุนี้เองกระมัง ที่บรรดาหนุ่มสาว
จึงพากันทิ้งสวนลิ้นจี่ หนีเข้าเมืองกันจนหมด
ด้วยเหตุนี้เองกระมัง ที่บรรดาหนุ่มสาว
จึงพากันทิ้งสวนลิ้นจี่ หนีเข้าเมืองกันจนหมด
**********************
ชาติชาย คเชนชล : 17 มี.ค.2555
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น